|
16 wrzesień
2010r.
Temat: Środowisko naturalne Ziemi Świętej
W związku z planowaną pielgrzymką bankowców do Ziemi Świętej w 2011r.
rozpoczynamy zapoznawanie się z geografią, historią i kulturą państw
biblijnych zwanych też krainą Kanaan.
Historia
Ziemia Święta – termin
pochodzący z Biblii obejmujący Palestynę i Izrael jako miejsca
rozgrywania się wydarzeń Starego i Nowego Testamentu. Kraje te leżały
w regionie zwanym obecnie Środkowym (Bliskim) Wschodem. Od zachodu
graniczyły wzdłuż rzeki Nil z Egiptem z jego faraonami i piramidami, a od
wschodu z Asyrią i Babilonią, pełnymi wiszących ogrodów i leżącymi nad
wielkimi rzekami Tygrysem i Eufratem.
Położenie geograficzne
Ziemia Święta leży w zachodniej
części Azji nad brzegami Morza Śródziemnego, po obu stronach rzeki Jordan.
Pod względem geograficznym Ziemię Świętą można podzielić na kilka
regionów:
- przybrzeżny – bardzo wąska równina rozciągająca się wzdłuż Morza
Śródziemnego
- płaskowyż zachodni o najwyższym wzniesieniu do 1200 m wysokości,
na który składają się góry Galilei, Samarii i Judei.
- rów jordański zwany też doliną Jordanu, prawie całkowicie
położony poniżej poziomu morza. Rzeka Jordan, która bierze swój
początek u stóp Góry Hermon przecina Jezioro Tyberiadzkie zwane też
Jeziorem Galilejskim i wpada do Morza Martwego.
Jezioro Galilejskie w przeciwieństwie do Morza Martwego mogłoby
nosić nawę „Morza Żywego”, bowiem woda w nim jest słodka, zdatna do picia,
pełna ryb i bardzo czysta.
Morze Martwe nazywane było również Morzem Słonym, Wschodnim, lub
Morzem Równiny. Jest ono jedynym tego rodzaju zbiornikiem wodnym na
świecie: leży w depresji 392m poniżej poziomu morza, dzięki
zwiększonemu parowaniu posiada wielokrotnie większe niż w innych morzach
stężenie soli. W jego bardzo słonych wodach, które ułatwiają pływanie,
gdyż ciało z łatwością unosi się na powierzchni niemożliwa jest
jakakolwiek forma życia. Można było z niego otrzymać chlorki magnezu i
sodu oraz siarkę.
Dwie góry odegrały ważną rolę w historii Izraela: góra Boga
znajdująca się na pustyni Synaj oraz góra Syjon, na której
zbudowano Jerozolimę.
|
|
|
Klimat
Specyficzne ukształtowanie
geograficzne Izraela powoduje w różnych częściach kraju znaczne różnice
klimatyczne:
- klimat śródziemnomorski występuje w strefie przybrzeżnej,
- umiarkowany na płaskowyżu,
- tropikalny w zapadlisku Jordanu.
Ziemia Święta ma tylko dwie pory roku: lato (pora sucha) i zimę ( pora
deszczowa). Pora zimowa rozpoczyna się w październiku i trwa do
kwietnia. Największe opady występują w grudniu i styczniu.
Na nizinie nadmorskiej występuje obfita rosa w czasie od czerwca do
sierpnia, a w górach we wrześniu i jest znaczącym źródłem wody dla
rosnącej tam roślinności.
Flora
Różnorodność stref klimatycznych
sprzyja niezwykłemu rozwojowi miejscowej flory. Wzdłuż wybrzeża i na
stokach płaskowyżu, gdzie panuje klimat śródziemnomorski najczęściej można
zobaczyć pinie z Aleppo, cyprysy, oliwki, chleb świętojański, drzewa
migdałowe, morwowe,
granaty, winorośle, akacje, palmy daktylowe. W dolinie Jordanu
przeważa roślinność stref tropikalnych: palmy, akacja, jabłko
sodomskie. W górach i w niektórych okręgach Galilei rosną lasy
dębowe. |
|
rodzaje warzyw. Jednym z cenniejszych
dóbr rolnika biblijnego była winorośl. Uprawiał ją na słonecznych
stokach wzgórz i otaczał nieustanną opieką. Biblia przyrównuje często
Izrael do pędu winnego, który Bóg szczególnie umiłował i dla którego gotów
jest na wiele poświęceń. Niestety jakże często wydawał on cierpkie jagody.
Poza winoroślą, oliwki i figowce były najbardziej
rozpowszechnionymi roślinami w Izraelu. Oliwki można łatwo rozpoznać po
guzowatym pniu oraz po błyszczących, posrebrzanych liściach. Zbierano je
jesienią, następnie wyciskano w celu otrzymania pachnącego oleju używanego
do oświetlenia domów, gotowania, opatrywania ran i perfumowania ciał.
Olejem namaszczano głowę nowego władcy. W Biblii drzewo to ma bogatą
symbolikę: „Ja zaś jak oliwka, co kwitnie w domu Bożym,
zaufam na wieki łaskawości Boga.” (Ps 52, 10) Obsypane
owocami drzewo oliwne przywodzi na myśl pełnię szczęścia danego od Boga:
„Małżonka twoja jak płodny szczep winny we wnętrzu twojego
domu. Synowie twoi jak sadzonki oliwki dokoła twojego stołu.”
(Ps 128, 3)
Podstawową zaletą figowca był cień, jaki drzewo to dawało całym rodzinom
wypoczywającym pod nim w upalny, letni dzień. Dlatego też Biblia czyni go
symbolem pokoju, pełni szczęścia osiągniętego w życiu oraz braterstwa.
„Dlatego też przez wszystkie dni Salomona Juda i Izrael mieszkali
bezpiecznie, każdy pod swoją winoroślą i pod swoim drzewem figowym, od Dan
do Beer-Szeby.” (1 Krl 5, 5)
Fauna
W Ziemi Świętej wiele zwierząt
znalazło sprzyjające środowisko. Z dzikich zwierząt najczęściej występują:
szakale, zające, wilki, gazele, hieny, żbiki, antylopy, koziorożce,
dromadery.
W Jeziorze Galilejskim znajdują się liczne i ciekawe gatunki ryb, min.:
musht – po arabsku znaczy „grzebień” (tak zwana ryba św. Piotra),
brzany, karpie, sardynki. Najpopularniejsze zwierzęta w domowych
zagrodach to kozy, owce, woły, osły, wielbłądy.
Biblia odróżnia to, co mogło być spożywane (tzw. zwierzęta czyste np. wół,
owca), od tego, czego pod żadnym pozorem spożywać nie było wolno (tzw.
zwierzęta nieczyste np. świnia, koń i płazy).
|